Sławojka, to nic innego jak wychodek. Jest to niewielkich rozmiarów drewniana budka, z zamocowaną wewnątrz deską z otworem do siedzenia, która pełni funkcję sedesu. Umieszczana jest nad suchym dołem, do którego wpadają fekalia. Sławojki są wciąż spotykanym rozwiązaniem w miejscach, w których nie ma dostępu do kanalizacji lub wtedy gdy budowa zwykłej ubikacji jest po prostu nieopłacalna.
- Sławojka, to nic innego jak wychodek.
- Tego typu konstrukcje są wciąż popularne na działkach, w których nie ma możliwości przyłączenia się do kanalizacji.
- Pamiętajmy, że sławojka jako bezodpływowy zbiornik na nieczystości, powinna być skonstruowana w odpowiedni sposób, aby nie stanowiła zagrożenia dla środowiska naturalnego.
Historia sławojki. Co to jest sławojka?
Nazwa sławojka została spopularyzowana w dwudziestoleciu międzywojennym przez Felicjana Sławoja Składkowskiego, który działając na rzecz poprawy warunków, w których bytowało chłopstwo, określił ścisłe zasady, w jaki sposób powinien być skonstruowany wychodek. W tamtych czasach jego działania nie spotkały się ze zrozumieniem, a raczej z kpinami. Niemniej doprowadził on do powstania w 1927 roku rozporządzenia, które w jasny sposób regulowało warunki, jakie powinna spełniać toaleta sławojka, aby nie tylko spełniać swoje zadanie, lecz także być przy tym bezpieczna. Aczkolwiek źle skonstruowana sławojka lub ustawienie jej w nieodpowiednim miejscu, na przykład w pobliżu ujęcia wody, może doprowadzić do jej skażenia niebezpiecznymi dla zdrowia bakteriami takimi jak, chociażby Escherichia Coli. Ta z kolei może prowadzić do niebezpiecznych dla zdrowia zatruć i infekcji, które w niektórych przypadkach mogą okazać się śmiertelne.
Być może zaangażowanie Felicjana Sławoja Składkowskiego w czasach kiedy działał, budziło wiele wesołości i było tematem raczej mało wyszukanych dowcipów i anegdot, to przyczyniło się do znacznej poprawy warunków bytowych najniższych warstw społecznych. Sławoj Składkowski w celu egzekwowania nowych zasad wprowadzonych w celu podwyższenia standardu życia ludzi dokonywał licznych inspekcji. Generalnie jego akcję można uznać za sukces z uwagi na to, że przyczyniła się do znacznego zwiększenia liczby gospodarstw domowych wyposażonych w urządzenia sanitarne. Wcześniej, w szczególności na wsiach, ustęp nie był niczym oczywistym. Często potrzeby fizjologiczne były załatwiane wprost na polu, na przykład w ustalonym przez domowników miejscu za stodołą.
Sprawdź: WC na działkę – Jak zrobić toaletę na działce?
Ile kosztuje sławojka? Cena zależy od kilku kwestii
Sławojki drewniane już lata temu przestały być najpopularniejszym rozwiązaniem, jeśli chodzi o budowę ustępów. Gdzie powinna być ustawiona sławojka? Prawo budowlane i konkretne przepisy określające, w jaki sposób powinna zostać skonstruowana sławojka, aby pełnić swoje zadanie, a przy tym pozostawać bezpieczna dla innych osób i środowiska naturalnego, różnią się od tych wprowadzonych przez Feliksa Sławoja Składkowskiego w dwudziestoleciu międzywojennym. Obecnie wciąż częstym rozwiązaniem, pozostają sławojki drewniane, których konstrukcje po ustawieniu w wybranym przez nas miejscu, są od razu gotowe do użytku. Ich cena wahać się będzie w przedziale od kilkuset złotych, do nawet kilku tysięcy. Wiele zależy od solidności konstrukcji oraz rodzaju zastosowanych udogodnień i rozwiązań technicznych.
Gotową sławojkę drewnianą możemy zakupić w większym markecie budowlanym lub na popularnym portalu aukcyjnym. Warta kilkaset złotych konstrukcja jest gotowa do ustawienia w wyznaczonym miejscu i użycia. Pamiętajmy, że drewniany wychodek warto od czasu do czasu zaimpregnować, aby zwiększyć jego odporność na działanie niesprzyjających warunków atmosferycznych i uchronić przed szkodnikami drewna. Coraz częściej jednak ludzie decydują się na ustęp plastikowy. Plastikowa sławojka, to nic innego niż popularny toi – toi. Taki ustęp jest już znacznie droższy, a to z uwagi na swoją funkcjonalność i zaawansowane rozwiązania, które wykorzystuje. W toi – toiu znajdziemy poza siedziskiem z otworem również pisuar i umywalkę.
Zbiornik na fekalia jest przystosowany do opróżniania go wedle potrzeby i wymycia go. Dzięki temu cała konstrukcja może pozostawać sterylna i dzięki temu jest znacznie bezpieczniejsza od tradycyjnych, drewnianych ustępów. Koszt takiego plastikowego wychodka oscylować będzie w okolicach 3 tys. zł.
Sprawdź: Tymczasowa toaleta na budowie
Osoby, które poszukują rozwiązania idealnego na podróże i campingi, może zainteresować przenośna toaleta. Tego typu sławojka składa się z sedesu do siedzenia i niewielkich rozmiarów, przystosowanego do opróżniania zbiornika na nieczystości. Będzie ona idealnym rozwiązaniem dla wszystkich miłośników kempingów, gdzie nie zawsze jest dostęp do toalety. Tego typu przenośna sławojka pozwoli na wygodne załatwienie potrzeb fizjologicznych w nieprzewidywalnych warunkach podróży i będzie przy tym higieniczna i bezpieczna dla środowiska naturalnego.
Sławojka a przepisy. Jakie regulacje prawne określają zasady budowy wychodka?
Sławojka drewniana, czy jakakolwiek inna, nie może zostać ustawiona w dowolnym miejscu. Wszystkie zasady jej konstrukcji i umieszczenia są ściśle regulowane przez przepisy prawa. Ma to ścisły związek z potrzebą zapewnienia bezpieczeństwa i ograniczenia ryzyka epidemicznego. Załatwianie potrzeb fizjologicznych, oraz gromadzenie fekaliów w jednym miejscu przez dłuższy okres, może prowadzić do przedostawania się ich do wód gruntowych i zatrucia ujęć wody pitnej. Taka sytuacja byłaby bezpośrednim zagrożeniem życia i zdrowia wielu osób. Dlatego też wprowadzono ograniczenia.
WC, sławojka powinna być ustawiona w odległości nie bliższej niż pięciu metrów od okien i drzwi wejściowych oraz co najmniej w odstępie dwóch metrów od drogi lub chodnika. Również bardzo istotną zasadą jest to, że sławojki nie powinny stać bliżej niż piętnaście metrów od studni. Co więcej, wychodek jako bezodpływowy zbiornik na nieczystości, powinien posiadać nieprzepuszczalne ściany, aby możliwe było jego cykliczne opróżnianie. Dlatego dół, nad którym postawimy wychodek na działce, powinien być na przykład betonowy.
Można też zainwestować w wychodek ze zbiornikiem na fekalia, który można opróżniać. Przykładem takiego rozwiązania, jest popularny toi – toi. Wszystkie te przepisy pozwalają na uniknięcie niebezpiecznych sytuacji i narażania innych osób na ryzyko epidemiczne. Złe ustawienie wychodka lub przenikanie fekaliów do gruntu mogłoby spowodować bezpośrednie zagrożenie zdrowia i życia. Dlatego tak istotne jest, aby wszelkie rozwiązania tego typu powstawały w zgodzie z literą prawa.
Sprawdź: Toaleta na budowę – najważniejsze kwestie
Sławojka – synonimy
Jak już wspomniano, Feliks Sławoj Składkowski był inspiracją dla powstania nazwy sławojka. Etymologia jest wprost związana z jego nazwiskiem i zaangażowaną działalnością na rzecz poprawy jakości życia niższych warstw społecznych. W użyciu pozostają również inne nazwy. Sławojka jest tym samym co wychodek, latryna lub wygódka. W niektórych regionach Polski spotyka się nazwę ustęp.
W popularnym użyciu pozostaje skrót WC lub potoczne „wucet”. Spotkać można również nieco mniej eleganckie nazwy jak, chociażby sracz lub zdrobniałe sraczyk. W powszechnym użyciu spotkać możemy również nieoczywiste określenia, jak na przykład „ustronne miejsce” lub powiedzenie „tam, gdzie król piechotą nie chodzi”. Co większy popularyzator idei Sławoja Składkowskiego może użyć nazwy sanitariat. Jak widać, język polski jest bogaty i zróżnicowany.
Sławojki zostały spopularyzowane w dwudziestoleciu międzywojennym przez Felicjana Sławoja Składkowskiego. Był on generałem Wojska Polskiego i Ministrem Spraw Wewnętrznych w kilku rządach. Przez pewien okres piastował również stanowisko Prezesa Rady Ministrów.