Aglomeracje miejskie to jedne z najbardziej charakterystycznych zjawisk współczesnych miast. Ich rozwój związany jest z intensywną urbanizacją i wzrostem liczby ludności. W Polsce można wyróżnić kilka typów aglomeracji miejskich, które różnią się między sobą wielkością, funkcjami oraz położeniem geograficznym. W poniższym artykule zaprezentujemy typy aglomeracji miejskich oraz omówimy ich cechy charakterystyczne. Czym są aglomeracje policentryczne? Jakie są zespoły miejskie w Polsce?
Co to jest aglomeracja miejska?
Aglomeracja miejska to obszar skupiający w sobie wiele miast oraz ich przyległe tereny, które tworzą spójną całość z punktu widzenia funkcjonalnego, przestrzennego oraz gospodarczego. Poszczególne ośrodki miejskie mogą być ze sobą powiązane infrastrukturą (np. siecią dróg, komunikacją miejską, siecią elektryczną etc) oraz funkcjonalnie (np. jedno z miast oferuje miejsca pracy, a drugie jest lepszym miejscem do mieszkania – np. Warszawa oraz okoliczne miejscowości: Otwock, Pruszków itd.). W ramach aglomeracji mieszkańcy mają dostęp do różnego rodzaju usług, infrastruktury oraz atrakcji turystycznych. W efekcie aglomeracje są ważnymi ośrodkami gospodarczymi i kulturalnymi, przyciągającymi rzesze ludzi. W Polsce największe aglomeracje miejskie to Trójmiasto, Śląsk, Warszawa i Kraków. Warto jednak pamiętać, że istnieją także mniejsze aglomeracje, które pełnią ważną rolę na lokalnym rynku pracy i w życiu społecznym.
Zobacz: Uciążliwe szczekanie psa w bloku. Gdzie zgłosić się z tym problemem? Poradnik dla mieszkańców
Typy aglomeracji miejskich
Aglomeracja miejska to obszar metropolitalny, który składa się z jednego lub wielu miast, a także wsi i terenów podmiejskich. Można wyróżnić kilka typów aglomeracji miejskich, które różnią się między sobą wielkością, funkcjami oraz położeniem geograficznym. Rodzaje aglomeracji w Polsce:
- aglomeracja monocentryczna – obszar metropolitalny, w którym jedno miasto pełni rolę głównego ośrodka (metropolii), a wokół niego skupia się obszar podmiejski z mniejszymi miastami (tzw. satelitarnymi). W metropolii skupiają się najważniejsze instytucje, centra kulturalne, biznesowe oraz przemysłowe. Aglomeracja monocentryczna charakteryzuje się wysokim stopniem centralizacji oraz koncentracji zasobów, co pozwala na rozwój wielu sektorów gospodarki. W Polsce przykładem aglomeracji monocentrycznej jest Warszawa, która skupia najwięcej inwestycji, instytucji i mieszkańców, a wokół niej znajduje się wiele miast (Piastów, Pruszków, Otwock, Piaseczno).
- Aglomeracja policentryczna to obszar metropolitalny, w którym funkcje ośrodkowe są rozproszone pomiędzy kilka miast. Każde z tych miast pełni rolę centrum dla swojego otoczenia, a jednocześnie tworzą razem funkcjonalną całość. W aglomeracji policentrycznej nie występuje wyraźne centrum, a zasoby są równomiernie dystrybuowane pomiędzy poszczególne miasta. W aglomeracji policentrycznej brak obszarów wiejskich, a miasto graniczy z drugim miastem. W Polsce przykładem aglomeracji policentrycznej jest aglomeracja Górnego Śląska, która składa się z kilku miast, takich jak Katowice, Gliwice czy Sosnowiec.
- Megalopolis to obszar metropolitalny, który obejmuje wiele miast, a także tereny przylegające do nich. Megalopolis jest często nazywany wielkim miastem, ponieważ nie ma wyraźnych granic pomiędzy poszczególnymi miastami. W takiej aglomeracji występuje duża liczba mieszkańców, instytucji, przedsiębiorstw oraz centrów kulturalnych i biznesowych. Megalopolis to połączenie kilku aglomeracji miejskich. W Polsce nie znajdziemy aktualnie przykładu megalopolis.
Sprawdź: Gdzie zgłosić zakłócanie ciszy nocnej? Poradnik dla mieszkańców
Typy aglomeracji w Polsce
W Polsce można wyróżnić kilka typów aglomeracji miejskich, które różnią się zarówno wielkością, jak i strukturą. Jednym z największych skupisk miejskich w kraju jest aglomeracja warszawska, złożona z Warszawy oraz okolicznych miast i gmin. Charakteryzuje się ona silnym centralnym węzłem komunikacyjnym oraz dużą liczbą instytucji, firm i przedsiębiorstw. Jest to doskonały przykład aglomeracji monocentrycznej.
Innym przykładem aglomeracji jest Górny Śląsk, którego oś stanowią miasta: Katowice, Gliwice i Zabrze. W skład aglomeracji wchodzi także kilka mniejszych miast oraz liczne gminy. Aglomeracja ta to ważne centrum przemysłowe i gospodarcze, wyróżniające się dużą liczbą zakładów przemysłowych oraz wysokim poziomem zanieczyszczenia środowiska. Miasta graniczą ze sobą bezpośrednio, zanikły między nimi obszary wiejskiej, jest to więc przykład aglomeracji policentrycznej.
Zobacz: Średnie zużycie wody w mieszkaniu- Ile m3 wody zużywa jedna osoba?
Typ aglomeracji ze względu na liczbę ludności
Największa pod względem liczby ludności aglomeracja w Polsce to aglomeracja katowicka (ponad 4 miliony w kilku miastach). Aglomeracja warszawska natomiast liczy około 2,5 miliona. Sporo ludności skupiają także aglomeracje: łódzka, krakowska i trójmiejska (ok. 500 tys.). Do nieco mniejszych aglomeracji zaliczamy poznańską oraz wrocławską.
Najczęstsze pytania o rodzaje aglomeracji
Przykład aglomeracji policentrycznej w Polsce: Górny Śląsk (Katowice, Sosnowiec, Zabrze itd.) oraz Trójmiasto.
Aglomeracja to zespół kilku miast rozwijających się obok siebie, które w procesie tworzą między sobą różnego rodzaju powiązania (np. każde z nich pełni jakąś funkcję – mieszkalną, kulturalną itd.; miasta łączą także sieci infrastrukturalne – np. energetyczne, komunikacyjne itd.)
W Polsce mamy do czynienia z kilkoma większymi ośrodkami osadniczymi – aglomeracjami, wśród których wyróżnić można dwa typy: policentryczny (np Trójmiasto) czy monocentryczny (np. aglomeracja krakowska).
Tego typu aglomeracje w Polsce jeszcze się nie rozwinęły.